Bilindiği üzere Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği 25/11/2006 tarihli ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01/01/2007 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik kapsamında Müdürlüğümüzün görev ve yetkileri, Belediyelerce alınacak tedbirler, Lastik Üreticilerinin, Kaplamacıların, Geri Kazanım Tesislerini İşletenlerin, Yetkili Taşıyıcıların ve Geçici Depo İşletenlerin yükümlülükleri bulunmaktadır. Bahsi geçen yükümlülükler İlgili Yönetmelikte madde madde açıklanmıştır.
Ömrünü tamamlamış lastikler toplanarak,
- Çocuk parkları ve halı sahalarda zemin malzemesi,
- Çimento fabrikalarında kömür yerine ek yakıt olarak
- Büyükbaş hayvan barınaklarında hayvan yatağı,
- Asfalt katkısı,
- Binalarda yalıtım malzemesi,
- Kauçuk yapımında kullanılmaktadır.
Ayrıca “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üretici veya ithalatçılara getirilen, sattıkları lastiklerin ağırlığının yüzde 80'ni kadarını toplayarak geri dönüşüme kazandırma zorunluluğu ekonomiye önemli bir katkı sağlamıştır. Bu kapsamda son 10 yılda toplanan ömrünü tamamlamış lastiklerden ekonomiye 312 (üçyüzoniki) milyon ₺ katkı sağlandı.
Firmalar adına lastik geri dönüşümüne Bakanlığımızca yetkili kılınan Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER), son 10 yılda piyasadan 720 (yediyüzyirmi) bin ton ömrünü tamamlamış lastik toplamıştır. Lastiklerin toplanabilmesi için yüklenicilere LASDER tarafından yaklaşık 130 (yüzotuz) milyon ₺ ödeme yapılmıştır. Sektörde her yıl direk veya dolaylı olarak 2 bin kişinin üzerinde istihdam sağlanmıştır. Çimento fabrikalarının kömürün yerine ek yakıt olarak kullanıldığı lastikler de yaklaşık 52 milyon ₺ liralık tasarruf getirdi. Ayrıca kömür yerine lastiklerin yakıt olarak kullanılmasıyla doğaya 96 bin birim daha az karbondioksit salınarak hava kalitesine de katkıda bulunmuştur.
Toplanan lastiklerin 480 bin tonu parçalanarak granül haline getirilerek, suni çim futbol sahalarında ya da çocuk parklarında güvenli zemin malzemesi olarak kullanılmış olup, 240 (ikiyüzkırkbin) bin ton lastik ise çimento sanayisine yakıt olarak verilmiştir.
Böylelikle doğada bırakılması halinde binlerce yılda parçalanabilecek ömrünü tamamlamış lastikler hem çevreye hem ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamıştır.
2017 yılı için LASDER tarafından 160 bin ton ömrünü tamamlamış lastik toplanması hedeflenmektedir.
Yine Haziran ayında Yenilenebilir Enerji Kanunu'nda yapılan değişiklikle bu lastiklerden elde edilen ürünlerle elektrik elde edilmesinde Devletin ödediği teşviğin 2 katına çıkarılması ve ömrünü tamamlamış lastiklerin biyokütle sayılması bu konuda önemli bir adım olarak görülmüştür.
Görüldüğü üzere ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşüme tam olarak kazandırılması hem ülke ekonomisine hem de istihdama önemli katkı sağlamaktadır.
Ali ÖZCAN
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
