Şehir içlerinde ulaşıma entegre olacak, şehirler arasında da özellikle bisiklet turizmine ve uluslararası spor organizasyonlarına hizmet verecek bisiklet yolları yapılacak. Bakanlığımız tarafından hazırlanan Bisiklet Yolları Yönetmeliği, 12 Aralık tarihli ve 30976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmeliğe göre bisiklet yolları, ulaşım ihtiyacını güvenli bir şekilde karşılamak amacıyla yerleşim yerlerini, ulaşım noktalarını, spor tesislerini ve yoğun olarak kullanılan kamu ve özel hizmet alanlarını birbirleriyle irtibatlandıran diğer ulaşım türleriyle entegre edilen bütünsel bir ağ şeklinde planlanacak.
Plansız alanlar için yeni yapılacak imar planlarında ayrılmış bisiklet yollarına ve bisiklet park istasyonlarına yer verilmesi zorunlu olacak.
İmar planı bulunmayan yerlerde, bu yönetmelikte belirtilen kırsal bisiklet bantları ve bisiklet patikaları yapılabilecek. İmar planı bulunan yerlerde paylaşımlı bisiklet yolları, bisiklet şeritleri ve bisiklet parkurları hariç olmak üzere uygulama imar planı değişikliği yapılmadan bisiklet yolu tesis edilemeyecek.
Ayrılmış bisiklet yolları, bisiklet otobanları, bisiklet köprü ve tünelleri için imar planında yer ayrılması zorunlu olacak. İmar planı revizyonlarında, yönetmelik hükümlerine uygun olarak plan bütününde ayrılmış bisiklet yolları ve bisiklet park istasyonlarına yer verilecek.
Şehir içlerinde ulaşıma entegre olacak, şehirler arasında da özellikle bisiklet turizmine ve uluslararası spor organizasyonlarına hizmet verecek bisiklet yolları yapılmasına ilişkin esasların belirlendiği yönetmeliğe göre bisiklet yolları, taşıt yolunun sağ tarafında, taşıt yolu ile aynı yönde veya çift yönlü olarak planlanacak.
Bisiklet yolu projesi, ilgili idarece hazırlanacak, büyükşehir belediyelerinde ulaşım ve koordinasyon merkezi kararı, diğer yerlerde ise il trafik komisyonu kararı alınmasını müteakip uygulanacak. Bisiklet yolu ağları üzerinde kent bütünündeki ulaşım sistemleri ile uyumlu, güvenliği sağlayacak trafik işaret ve işaretlemeleri ile sinyalizasyon sistemleri oluşturulacak.
Otopark, garaj ve site girişi gibi taşıt yolundan bağlantı sağlanan ve kısa süreli kullanılan durumlar hariç olmak üzere bisiklet yolları, motorlu taşıtlarca kullanılamayacak, ilgili idarece yol güzergahı boyunca kaldırım bordürü üzerinde buna dair levhalara yer verilecek.
Üniversite kampüslerinde, yurt ve eğitim binalarını birbirine ve varsa kampüs dışındaki bisiklet yoluna bağlayacak şekilde bisiklet yolları planlanabilecek ve ihtiyacı karşılayacak sayıda bisiklet park istasyonları yapılacak.
"Yaya kaldırımı için ayrılan yerde bisiklet kullanılamaz" düzenlenmesinin yer aldığı yönetmeliğe göre, yayalaştırılmış sokaklarda belirli saatlerde bisiklet kullanımına imkan vermek üzere bisiklet şeritleri yapılabilecek.
Yönetmelikte bisiklet yolu türleri de belirlendi. Buna göre, belediye ve mücavir alan sınırları içinde, otomobil için azami hız sınırı en çok 50 km/saat olan, aynı yönde birden fazla şeride sahip taşıt yollarında taşıt yolunun gidiş yönündeki en sağ şeridi, ilgili idare tarafından "paylaşımlı bisiklet yolu" olarak belirlenebilecek. Bu yollar için proje hazırlanmayacak.
"Bisiklet şeritleri" ise yine aynı alanlarda taşıt yollarına bitişik olarak, taşıt yolu seviyesinde ve fiziksel ayrım yapılmaksızın, taşıt yolunun sağında ve gidiş istikametinde tek yönlü olarak uygulanacak. İlgili idarece uygun görülen yayalaştırılmış sokaklarda da bisiklet şeridi ayrılabilecek. "Ayrılmış bisiklet yolu" taşıt yolu veya kaldırım seviyesinde veya taşıt yolundan en az 10 santimetre yüksekte ve yaya kaldırımından en az 5 santimetre aşağıda olmak kaydıyla yaya kaldırımı seviyesinin altında yapılabilecek.
Millet bahçeleri, park ve rekreasyon alanlarında bisiklet parkurları oluşturulacak. Bisiklet parkurları; taşıt trafiğinden arındırılmış, millet bahçesi, park, rekreasyon alanı gibi yeşil alanlar ile ilgili mevzuatına aykırı olmamak kaydıyla özel kanunları kapsamında korunacak alanlarda uygulanacak. Millet bahçesi, park ve rekreasyon alanı gibi yeşil alanlarda bisiklet parkuru ile ilişkili şekilde yeterli büyüklük ve sayıda bisiklet park istasyonlarına yer ayrılacak. Bu istasyonlarda bisikletler için gerekli tamir ekipmanlarına yer verilecek. Bisiklet parkurlarında su geçirimli zemin malzemesi kullanılması esas olacak ve parkurlarda bisiklet sürüş teknikleri eğitimi verilebilecek.
Yönetmelik kapsamında şehir dışında, yerleşim yeri dışında kalan, imar planı bulunmayan kırsal alanlarda "bisiklet patikaları" ile "kırsal bisiklet bantları" inşa edilecek.
Bisiklet otobanları ise ulaşım, spor ve kültür turizmi gibi bisikletin yoğun olarak kullanılma potansiyeli olan yerlerde Bakanlıkça belirlenen güzergaha uygun olarak planlanacak. Yaya ve taşıt trafiğine kapalı bisiklet otobanlarıyla bisiklet turizmine katkı sunulması hedefleniyor. Ayrıca şehir içinde özellikle toplu ulaşım duraklarının yakın çevresinde bisiklet park istasyonları kurulacak, bisiklet köprü ve tünelleri oluşturulacak. Bisiklet otobanları hariç olmak üzere bisiklet yolunun özelliğine ve bulunduğu yere göre ilgili idarece farklı hız sınırlamaları belirlenebilecek. Bisiklet kullanımı ve cezalara ilişkin hususlarda 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanacak.
Bisiklet yollarının aydınlatılmasına ilişkin düzenlemelerin de yer aldığı yönetmeliğe göre, aydınlatmada yenilenebilir enerji sistemlerinin kullanılması esas olacak.
Bisiklet kullanımının ulaşım amaçlı hale getirilebilmesi amacıyla yetkili kurumlarca planlı bisiklet yollarının raylı ulaşım sistemi araçları, otobüs, vapur gibi toplu taşıma ağlarına bağlanacak şekilde bütünleşmesi sağlanacak.
Toplu taşımada ilgili idarelerin belirleyeceği güzergahlarda ve sayılarda bisiklet taşıma aparatlarına sahip otobüsler kullanılacak, otobüs sürücülerine bu konuda gerekli eğitim verilecek ve bilgilendirme yapılacak. Bisiklet taşıma aparatına sahip otobüsler, öncelikle yokuşun fazla, trafiğin yoğun olduğu yollarda devreye girecek.
İlgili idarece yolcu yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde, günlük sayı sınırlaması dahilinde, diğer saatlerde ise herhangi bir sayı sınırlamasına tabi olmadan şehir içi raylı ulaşım sistemlerine ve vapur, feribot gibi deniz yolu araçlarına bisikletle girişe müsaade edilecek. Yeni temin edilecek raylı sistem araçlarında bisiklet kompartımanı ayrılması zorunlu olacak. Yeni Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte 3/11/2015 tarihli ve 29521 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Şehir İçi Yollarda Bisiklet Yolları, Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri Tasarımına ve Yapımına Dair Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır.
Ali ÖZCAN
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
Bisiklet Yolları Yönetmeliğine ulaşmak için TIKLAYINIZ
