Bakanlığımız tarafından hayata geçirilen yapı denetimiyle ilgili düzenlemeyle yapıların proje aşamasında engelliler için erişilebilir olması zorunlu hale gelecek. Bu kapsamda “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve Yapı Sahipleri ile Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi İmzalayacak Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 30/05/2015 tarihli ve 30789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliğ hükümleri 1/07/2019 tarihinde yürürlüğe girecek. Düzenlemeyle, ilave evrak talep edilerek, vatandaşların bürokratik işlemlerle uğraşmasının önüne geçilecek. Bazı idarelerin, yapı denetim kuruluşları ve diğer aktörlerce farklı uygulamalara gidildiğinin, mevzuatta belirtilen dışında ilave evraklar talep edildiğinin, bu sebeple bürokratik işlemlerin arttığının tespit edilmesi üzerine Bakanlığımız, ilave bürokratik işlem talep edilmesini engellenecek düzenlemeyi hayata geçirdi.
Buna göre, mevzuatta yer alanlar dışında ilave evrak talep edilemeyecek. Böylece hem bürokratik işlemlerin uzaması, kırtasiye işlemleri ile vakit kaybının önüne geçilmesi hem de uygulamada tam birliktelik sağlanması hedefleniyor. Ayrıca yapıların, gerek projelendirme gerekse inşa aşamasında, engelli ve hareket zorluğu yaşayan vatandaşların göz ardı edilmesi ve günlük hayatta büyük zorluklarla karşı karşıya kalması nedeniyle, binalara engelli erişimi şartı da getirildi.
Bu kapsamda, tüm yapıların erişilebilirlik standartlarına uygun inşa edilmesi ve başta engelliler olmak üzere hareket zorluğu yaşayan kişilerin, yapıların her noktasını kullanabilmesi ve toplumsal yaşama daha çok katılım sağlaması amacıyla, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği eki, "Proje Kontrol Formu Örneği"ne "Erişilebilirlik Kontrol Formu" kısmı eklendi. Böylelikle özel gereksinimli vatandaşların yapılarda karşılaştıkları engeller göz önüne alınarak, bahçe yolları, bina girişleri, asansörler, rampa ve merdivenler gibi her türlü kritik noktada bu engellerin ortadan kaldırılması sağlandı.
Bu formlar sayesinde binaların inşa edilmeden henüz proje aşamasında "erişilebilir" olması zorunlu hale getirildi. Böylece bu formlara uymayan ve engelli erişilebilirliği sağlanmamış binalara ruhsat ve iskan verilmeyecek.
Bu sayede uzun vadede, binalarda daha sonra yapılan maliyetli erişilebilirlik tadilatları da ortadan kalkacak. Hem kamu kaynaklarında tasarruf sağlanarak milli servete katkıda bulunulacak hem de özel gereksinimli vatandaşların erişilebilirlik sorunlarını gidermede büyük katkı sağlanmış olacak.
Yapı denetim kuruluşları tarafından gerek yapının projelendirme aşamasında gerekse yapım aşamasında ilgili mevzuata uygunluğunun denetlenmesi gerektiğinden, yapılan düzenlemeyle yapı denetim kuruluşlarınca ve ilgili idarelerce yapıların projelendirme ve yapım aşamasında erişebilirlik yönünden daha etkin ve sıkı bir şekilde denetlenmeleri sağlanacak. Böylelikle erişebilirlik yönünden, proje safhasında uygunsuzluk olan yapıların yapı ruhsatı almasının, yapım aşamasında uygunsuzluk olan yapıların ise yapı kullanma izin belgesi almasının önüne geçilerek, kamu yapılarında yakalanan standartların özel yapılarda da yakalanması hedeflenecek.
Ali ÖZCAN
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
