Katı yakıtların tam yanmamasından meydana gelen katı parçacıkların bir gaz karışımı olan duman, hava kirliliğinin bir çeşididir ve görüş uzaklığını azaltıcı bir etkiye sahiptir. Hava kirliliğinin, sanatsal ve mimari yapılar üzerinde tahrip edici ve bozucu etkisi vardır. Bitkiler üzerinde ise öldürücü ve büyümelerini engelleyici olabilmektedir. Bu nedenle hava kirliliği hem canlıların sağlığı açısından hem de ekonomik yönden zarar vericidir. Hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkileri atmosferde yüksek miktardaki zararlı maddelerin solunması sonucu ortaya çıkar. İnsanların sağlıklı ve yaşayabilmesi için teneffüs edilen havanın mutlaka temiz olması gerekir. Havanın doğal yapısını bozan ve kirleten maddelerin başka bir deyişle kirli havanın solunması, özellikle akciğer dokularını tahrip edici ve öldürücü olabilmektedir. Kirli havanın teneffüs edilmesi sonucu kalp gibi hassas organ ve dokularda fonksiyon bozuklukları, bronşit, amfizem gibi hastalıklara neden olabilmektedir.
Bu kapsamda İlimizdeki konut, toplu konut, kooperatif, site, okul, üniversite, hastane, resmi daireler, işyerleri, sosyal dinlenme tesisleri, sanayide ve benzeri yerlerde ısınma amaçlı kullanılan yakma tesislerinden kaynaklanan is, duman, toz, gaz buharı ve aerosol halindeki dış havaya atılan kirleticilerin hava kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik olarak kullanılacak ısınma ve sanayi amaçlı katı yakıtlar için Müdürlüğümüzce uygunluk belgesi, satış izin belgesi düzenlenmekte, katı yakıt denetimleri yapılarak gerekli yaptırımlar uygulanmaktadır.
09.09.2013 tarihli ve 2013/37 No’lu Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi kapsamında, İllerin kirlilik profilleri belirlenmiş olup, İlimiz düşük kirlilik potansiyeli bulunan iller kapsamına alınmıştır. Isınma amaçlı her türlü katı yakıttan Bakanlığımızın 04/12/2013 tarihli ve 2013/40 sayılı Katı Yakıt Numune Alma ve Analiz Genelgesi kapsamında Müdürlüğümüzce numune alımı yapılmakta ve Bakanlığımızca yetkilendirilmiş laboratuvarlarca analizi yapılmaktadır. Analiz sonuçlarının Mevzuatta belirtilen sınır değerleri sağlaması halinde uygunluk izin belgesi düzenlenmekte katı yakıtın hangi yerleşim bölgelerinde kullanılabileceğine dair satış izni verilmektedir.
Uygunluk izin belgesine sahip yerli ve ithal katı yakıtlar piyasaya sunulmadan önce torbalanması gerekmektedir. Torbalama yerli kömürün üretildiği bölgede, ithal kömürün ise ithalatı gerçekleştirildiği limanın bulunduğu ilde yapılması esastır. Toz kömürden ve prina briketinden elde edilen yakıtlar üretildiği yerde torbalanır.
Petrol koku, kullanılmış mineral ve madeni yağlar, ömrünü tamamlamış araç lastikleri, araba plastiği parçaları, lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları, kablolar, ıslak odun, boyalı odun, plastikler, ev eşyaları ve yemek atıkları gibi evsel atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar, asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ve fuel-oil kaplarının İlimiz sınırları dâhilinde ısınma veya başka bir amaçla yakılması yasaktır. Bununla ilgili denetim ve kontroller ilgili Belediyeler veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılarak Kabahatler Kanununun 32.maddesine ve/veya 2872 Sayılı Çevre Kanunun 20.Maddesine göre cezai işlem uygulanacaktır.
İlimiz sınırları içerisinde, dış ortam sıcaklığının gece ve gündüz 150C nin üzerinde olduğu günlerde kalorifer ve sobaların yakılması yasaktır. Kalorifer ve sobaların işyerlerinde bina iç ortam sıcaklığı 22 0C, konutlarda ise 24 0C’den yukarıda olmayacak şekilde yakılmalıdır.
Ancak; hastaneler, yatılı ve gündüzlü okullar, öğrenci yurtları, yaşlılar ve güçsüzler yurtları, kreşler, terminaller ve kolluk binalarında kalorifer ve sobaların iç ortam sıcaklığı 20 oC dan yukarı olmayacak şekilde devamlı olarak, ancak hava kirliliğine neden olmayacak şekilde yakılmalıdır.
İlimizin meteorolojik verileri ve topoğrafik yapısı dikkate alınarak kirli havanın zararlarına karşı insan sağlığını korumak amacıyla kaloriferlerin yakma saatleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
|
|
Sabah |
: |
04:30 / 06:00 arası |
|
|
Akşam |
: |
18:00 / 19:30 arası |
Kaloriferli binalarda Kalorifer Kazanı Yakma Talimatnamesine göre kalorifer kazanları yakılacaktır. Yakma sistemleri sahipleri tarafından kış sezonundan önce yılda en az bir defa tüm ısıtma tesisatının bakım/onarım ve baca temizliğini gereği gibi yaptırılması ve belgelendirerek denetimlerde ibraz etmeleri kalorifer tesisatlarını iyi izole edilerek ısı kayıplarının önlenmesi, kalorifer kazanlarının alev ve duman borularını haftada en az iki kere temizletmeleri soba ve bacaların periyodik temizliğinin yapılması zorunludur.
İşyeri ve konutlarda kalorifer kazanı ateşçi belgesi olmayan kişiler çalıştırılamaz, ateşçi belgesi olan kişiler aynı mahallede veya ikamet ettiği yerin 500 metre çapında olmak koşuluyla en fazla 4 (dört) yakma tesisi (kalorifer kazanı) ateşlemesini yapabilir. Kalorifer dairesinde yakıcının çalıştığı 4 binanın ismi yazılı olacak resimli bir belge düzenlenecek, belge yakıcının çalıştığı bina yöneticileri tarafından imzalanmış olacaktır. Aksi takdirde işyeri sahibi, apartman sahibi ve yöneticiler veya ateşçi belgeli yakıcılar hakkında Kabahatler Kanunun 32.maddesi gereği yasal işlem yapılmaktadır.
Tüketim yerlerinde yapılacak denetimlerde; belgesiz yakıtın bulunup-bulunmadığı, kazan yakma talimatnamesinin olup-olmadığı, kalorifer kazanı ve bacasının temiz olup-olmadığı, uygun yakmanın yapılıp-yapılmadığı, Isınmadan kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü hakkındaki mevzuatta belirlenen standartlara aykırı emisyona neden olup-olmadığı ve ateşçilere ait Ateşçi Belgesinin bulunup-bulunmadığı kontrol edilecek ve olumsuzluk halinde Belediye Kanunu ve Kabahatler Kanununun 32.maddesi kapsamında cezai yaptırım uygulanmaktadır.
30/11/2014 tarihli ve 28837 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği” ve 04/04/2014 tarihli ve 2014/9 sayılı “Egzoz Gazı Emisyon Ölçümleri Genelgesi” hükümleri kapsamında Müdürlüğümüzce İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanları ekipleriyle koordineli olarak taşıtların egzoz gazı emisyon ölçüm pulu olup-olmadığının ve gerektiğinde ölçüm cihazları ile taşıtların egzoz gazı emisyon ölçümlerinin yapılarak sınır değerleri sağlayıp-sağlamadığının tespiti amacıyla denetimler yapılmaktadır.
İlimizdeki Kireç ve Çimento Fabrikaları şehrin dışında olduğundan şehre etkisi sınırlıdır. Söz konusu fabrikalardan kaynaklanan emisyon için her iki fabrikanın da Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemi ile takibi yapılmaktadır.
Isınma amaçlı katı yakıtlar; katı yakıtın üretildiği, torbalandığı depolandığı, taşındığı satışının yapıldığı yerlerde, rutin denetimlerimizin dışında ayrıca Müdürlüğümüze yazılı, ALO 181 Çevre ve Şehircilik hattından ve BİMER üzerinden yapılan şikâyetler üzerine denetlenmektedir.
Ayrıca Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağına ait www.havaizleme.gov.tr internet adresine girilerek günlük olarak İlimizin hava kalitesine dair bilgilere herkes tarafından ulaşılabilmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Ali ÖZCAN
Çevre ve Şehircilik İl Müdürü V.
